SİİRT'TE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER...

KERİM ÖZBEKLER
GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR

VEYSEL KARANİ TÜRBESİ;YEMEN'İN KAREN KÖYÜ'NDE DÜNYAYA GELEN, ÖMRÜNÜ ÇOBANLIK YAPARAK GEÇİREN VE EVLİYA OLARAK BİLİNEN VEYSEL KARANİ'NİN TÜRBESİ BAYKAN İLÇESİ'NE BAĞLI YEŞİLÇEVRE KÖYÜ'NDEDİR. BAYKAN'A 8 KM. UZAKLIKTADIR, SİİRT-DİYARBAKIR KARAYOLU ÜZERİNDEDİR. HAZRETİ ALİ'NİN HİLAFETİ SIRASINDA ŞEHİT DÜŞTÜĞÜ SÖYLENMEKTEDİR, HALK ARASINDA DÜNYA NİMETLERİNE ÖNEM VERMEYEN 1 YAPISI OLDUĞUNA İNANILMAKTADIR, ANA SEVGİSİ'Nİ İYİ ŞEKİLDE CANLANDIRDIĞI İÇİN HAZRETİ MUHAMMET'İN SEVGİSİNİ KAZANDIĞI BİLİNMEKTEDİR. HER YIL DÜNYANIN DÖRT BİR TARAFINDAN BİR ÇOK MÜSLÜMANIN ZİYARET ETTİĞİ TÜRBE, ÇEVREDE ZİYARET DİYE ANILMAKTADIR.

CUDİ MAĞARASI;CUDİ DAĞI TEPESİNDEDİR, İÇİ 1.000 KİŞİ ALABİLECEK BÜYÜKLÜKTEDİR.

DERZİN KALESİ;BAYKAN İLÇESİ'NİN ADAKALE (DERZİN) KÖYÜ'NDEDİR, SARP 1 KAYALIK ÜZERİNDEDİR. DERZİN BEYLERİ'NDEN, ŞAHKULU BEYİ'NİN ADI İLE ANILMAKTADIR. BAYKAN İLÇESİ'NİN 8 KM. DOĞUSUNDADIR, GÖZETLEME KULELERİ BU GÜN BİLE AYAKTADIR.

BAZUKİ BAHÇESİ;SİİRT'İN 3 KM. DOĞUSUNDA BAZUKİ BAHÇESİ'NİN YAKININDAN GEÇEN 1 DERE İÇİNDE BİNA KALINTILARI VARDIR, ESKİ BİR YERLEŞİM ALANI OLARAK KULLANILDIĞI TAHMİN EDİLMEKTEDİR.

ULU CAMİ;SİİRT İL MERKEZİNDEDİR, NE ZAMAN YAPILDIĞI BİLİNMEMEKTEDİR. 1129 YILINDA, SELÇUKLU SULTANLARINDAN MUGİZÜDDİN MAHMUT TARAFINDAN ONARILMIŞTIR. 1260 YILINDA CİZRE HAKİMİ ELMÜCAHİT İSHAK TARAFINDAN İLAVELER YAPILMIŞTIR, CAMİYE HAMAM-DÜKKAN-TARLA GİBİ GAYRİMENKULLER VAKFEDİLMİŞTİR. CAMİNİN MİNBERİ AĞAÇ OYMACILIĞININ GÜZEL ESERLERİ ARASINDADIR, BU MİNBER 1933 YILINDA BURADAN ALINARAK ANKARA'DA BULUNAN ETNOĞRAFYA MÜZESİ'NE KONMUŞTUR.

CUMHURİYET CAMİİ (HIDR-UL AHDAR CAMİİ);NE ZAMAN YAPILDIĞI BELLİ DEĞİLDİR, 1929 YILINDA ONARILMIŞTIR. ONARILMADAN ÖNCE, HIDR-UL AHDAR İSMİ İLE ANILIYORDU. CEVİZ AĞACINDAN YAPILMIŞ OLAN AĞAÇ İŞÇİLİĞİ DİKKATİ ÇEKİCİDİR, CUMHURİYET'İN İLANINDAN SONRA TAMİR GÖRDÜĞÜ İÇİN CUMHURİYET CAMİİ DİYE ANILMAKTADIR.

ÇARŞI CAMİİ;1265 YILINDA, ARTUKOĞULLARINDAN MELİK ŞAH TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR.

FAKİRULLAH TÜRBESİ;1764 YILINDA YAPTIRILMIŞTIR, AYDINLAR BUCAĞINDADIR. ZİYARET YERİDİR.

ŞEYH MUSA TÜRBESİ;HALEP YOLU ÜZERİNDEDİR, ELİ AYAĞI TUTMAYAN HASTALARIN GETİRİLDİĞİ 1 TÜRBEDİR.

ŞEYH EBULVEFA TÜRBESİ;SİİRT İL MERKEZİNE GİRİŞ YOLU ÜZERİNDEDİR, MÜZMİN BAŞ AĞRISI ÇEKENLERİ İYİLEŞTİRDİĞİNE İNANILMAKTADIR.

ŞEYH'UT-TURKİ TÜRBESİ;HACCA GİTMEK İSTEYENLERİN UĞRAK YERİDİR.

ŞEYH HALEFİ TÜRBESİ;YANINDA 1 SU KUYUSU MEVCUTTUR, BU SUYUN SITMA HASTALIĞINA İYİ GELDİĞİNE İNANILMAKTADIR.

ŞEYH HORONİ TÜRBESİ;YANINDA 1 SU KUYUSU MEVCUTTUR, BU SU İLE YIKANANLARIN KURDEŞEN HASTALIĞINDAN KURTULACAĞINA İNANILMAKTADIR.

ŞEYH İLYAS TÜRBESİ;SİİRT BELEDİYESİ BİNASI YANINDADIR, YÜRÜMESİ GECİKEN ÇOCUKLARIN GÖTÜRÜLDÜĞÜ 1 TÜRBEDİR.

ŞEYH-UL İBRE TÜRBESİ;SİİRT'İN DOĞAN MAHALLESİ'NDEDİR, BURADA 1 KUYU VARDIR. KUYUNUN İÇİNE İĞNE ATILIP, TÜRBEYE ÜZÜM ADAMAKLA HIRÇIN ÇOCUKLARIN USLANILACAĞINA İNANILMAKTADIR.

BOTAN MAĞARALARI;SİİRT'İN 6 KM. GÜNEYİNDEN GEÇEN BOTAN ÇAYI VE BARAJI'NIN KARŞI YAKASINDA VE ÇOK YÜKSEKLERDE, KÜÇÜK MAĞARALARDAN MEYDANA GELEN 1 ŞEHİR KALINTISI MEVCUTTUR.

ASAKIR CAMİİ;X111.Y.Y.DAN KALMADIR, GÜZEL 1 MİMARİSİ VARDIR. ÇARŞI İÇİNDE OLDUĞUNDAN, HALK ARASINDA ÇARŞI CAMİİ OLARAK BİLİNMEKTEDİR.

KAVVAM HAMAMI;X1.Y.Y. SELÇUKLU ESERİDİR.

İBRAHİM HAKKI TÜRBESİ;SİİRT'E BAĞLI, AYDINLAR (TİLLO) BUCAĞINDADIR. MARİFETNAME İSİMLİ ESERİ İLE TANINAN İBRAHİM HAKKI TARAFINDAN, ÜSTADI İSMAİL HAKKI ADINA YAPTIRILMIŞTIR. VEFATINDAN SONRA, KENDİSİ DE VASİYETİ ÜZERİNE BU TÜRBE İÇİNE KONMUŞTUR.

HAZO KALESİ;KOZLUK İLÇESİNDEDİR, 1 TEPE ÜZERİNE KURULMUŞTUR. BU KALENİN HALEN 1 KISMI AYAKTADIR, EVLİYA ÇELEBİ'YE GÖRE TİMUR'UN KUVVETLERİ SİLVAN VE KOZLUK'U DİYARBAKIR HAKİMİ UZUN HASAN'DAN ALMIŞ VE BU KALEYİ YIKTIRMIŞTIR.

SİİRT'E ÖZEL YEMEKLER;

PERDE PİLAVI;FES ŞEKLİNDEKİ TENCERELERDE PİŞİRİLİR, YUMURTA-SÜT-YAĞ İLE YOĞURULAN HAMUR ÖZEL TENCERE'YE YUFKA ŞEKLİNDE SIVANIR. DAHA ÖNCE KIZARTILAN KEKLİK VEYA TAVUK ETİ, ET SUYU İLE HAFİFÇE PİŞEN PİRİNÇLE BİRLİKTE ÇEŞİTLİ BAHARAT VE BADEM İÇİ İLE BEZENEREK BU TENCEREYE KONUR. ÜZERİ YİNE YUMURTALI HAMUR İLE SIVANDIKTAN SONRA TENCERE KAPAĞI ÖRTÜLÜR, BUNDAN SONRA 1 MÜDDET KÖZ ATEŞİN ÜZERİNDE DÖNDÜRÜLEREK PİŞİRİLİR. HAZIR HALE GELEN PERDE PİLAV YENECEĞİ SIRADA KAPAĞI ÇIKARILIR, TENCERENİN TERS YÜZ EDİLMESİYLE KÜLAH ŞEKLİNDE DURAN PİLAV, BÖREK GİBİ KIZARMIŞ OLAN KABUĞU KESİLEREK SERVİS EDİLİR.

BİRYAN ET YEMEĞİ;KEMİKLERİNDEN SIYRILAN ETLER ÇENGELLERE GEÇİRİLEREK ALEVİ SÖNMÜŞ KIZGIN YER ALTI FIRINLARINDA, FIRININ AĞZI KAPATILARAK 2 SAAT PİŞİRİLİR. SONRA YEMEK İÇİN SERVİS YAPILIR, DAHA ÇOK YAZ AYLARINDA YAPILIR.

SİİRT KÖFTESİ (KİTEL);İNCE KÖFTELİK BULGUR SU İLE YOĞURULARAK HAMUR HALİNE GETİRİLİR,
DAHA SONRA İÇİNE YAĞLI ET-PİRİNÇ-MAYDANOZ-SOĞAN-1 MİKTAR BAHARAT KONUR. İRİ İRİ KÖFTE YAPILARAK KAYNAR SUDA PİŞİRİLİR, BU YEMEĞİN YANINA GENELLİKLE EKŞİ SEBZELİ ÇORBALAR VEYA BAMYA KONARAK YENİR. PİRTİKE DENİLEN ISPANAK ÇORBASI, NİBE DENİLEN ACI OTTAN YAPILAN ÇORBALAR BU KÖFTENİN GARNİTÜRÜDÜR.

RAYOŞU-METETİP TATLISI;YUMURTA-UN-YAĞ YOĞURULARAK HAMUR HALİNE GETİRİLİR, YUFKA ŞEKLİNE GETİRİLDİKTEN SONRA KARE ŞEKLİNDE KESİLEREK İÇİNE CEVİZ İÇİ KONUR. SONRA BUNLAR SİGARA BÖREĞİ GİBİ SARILARAK YAĞDA KIZARTILIR, DAHA ÖNCEDEN YAPILAN ŞERBETİN İÇİNE KONUR.

AYRANLI YARMA (ŞİŞE-ŞİRTEN);MAHALLE DİBEKLERİNDE DÖVÜLEREK KABUĞU ÇIKARILAN BUĞDAY, DEĞİRMENDE ÖĞÜTÜLDÜKTEN SONRA YARMA HALİNE GETİRİLİR. BU YARMA BOL SU İLE HAMUR HALİNE GELİNCEYE KADAR TENCEREDE PİŞİRİLİR, DAHA SONRA TABAKLARA ORTASI BOŞ KALACAK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİLİR. YAZ AYLARINDA KURUTULARAK TOPAK HALİNE GETİRİLEN AYRAN, ILIK SUDA ELLE ERİTİLEREK İÇİNE BOL MİKTARDA KIZARTILMIŞ YAĞ-YEŞİL NANE-KIRMIZI BİBER İLAVE EDİLEREK TABAKLARIN BOŞ KISMINA KONUR. SONRA, KENARINDAN BAŞLANARAK YENİR